Wszystkie rzeźby świętych po bokach pochodzą wyłącznie z XIX w. Pośrodku stoi św. Marceli, jeszcze jeden patron, dawny biskup Paryża (zmarły ok. r. 430).
Również inne figury fasady zostały wykonane w XIX w.: figury na przyporach (św. Szczepan, alegoria Synagogi, alegoria Kościoła, św. Dionizy), jak również figury galerii królewskiej, strącone podczas rewolucji francuskiej jako symbol znienawidzonej monarchii. Z grupy figur poniżej rozety, z Marią w otoczeniu Adama i Ewy, zachowała się oryginalna rzeźba Adama (w muzeum Cluny). Słynne rzygacze w formie chimer są tworem fantazji Viollet-le-Duca, gdyż poprzednie już w XVIII w. uległy wypłukaniu przez wodę i całkowitemu zniekształceniu.

Jeden ze słynnych rzygaczy
Przy okrążaniu katedry widzi się wokół nawy głównej i prezbiterium mocny rytm przypór wraz ze sterczynami. Pierwotne przypory nawy głównej o podwójnych łukach były jedyne w swoim rodzaju. Szeroko rozpięte wąskie łuki przypór prezbiterium powstały dopiero w XIV w. podczas rozbudowy wieńca kaplic przez Pierre de Chellesa i Jeana Ravy'ego. Po przedłużeniu ramion nawy poprzecznej ok. r. 1250 powstały piękne i interesujące fasady obu szczytów tej nawy.

Fasada północna nawy poprzecznej
Imię budowniczego tej fasady zachowało się dzięki napisowi po stronie południowej: Jean de Chelles. Budowa jej została rozpoczęta w latach 1246/1247, prawie równocześnie z niedaleką kaplicą Sainte-Chapelle, i podobnie jak ona reprezentuje drugi styl gotyku paryskiego.
Naśladując dekoracje północnej nawy poprzecznej katedry w St-Denis z pnącymi się ku górze trójkątnymi zwieńczeniami łuków (wimpergami), Jean de Chelles prześcignął ten pierwowzór, pokrywając całą fasadę delikatnym splotem ornamentów. Portal środkowy oraz dwa ślepe portale boczne są zwieńczone ostrymi trójkątami wimpergów i smukłymi sterczynami w kształcie wieżyczek. Również boczne przypory ukryte są pod taką dekoracją. W widoku od dołu fasada sprawia wrażenie dążenia ku górze. Nad ażurowymi maswerkami galeryjki trifo-lium unosi się wielka rozeta o szesnas-lu promieniach (rozeta w fasadzie zachodniej liczy tylko 12 promieni), co dzięki drobniejszym podziałom tworzy koronkowy rysunek witrażu. Na filarze portalu znajduje się oryginalna figura Marii (ok. 1250) o pięknych, swobodnych liniach. Figury stojące ongiś we wnękach nie zachowały się do naszych czasów. W nadprożu, w dolnym rzędzie przedstawiono dzieciństwo Chrystusa, a powyżej scenę ze średniowiecznej legendy o pakcie Teofila z diabłem i uratowaniu go przez Dziewicę Marię.

« 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 »