Francja

La Merveille (cudowne dzieło) składa się ze zbudowanej wcześniej części wschodniej i późniejszej części zachodniej, obu o trzech kondygnacjach. Na dole, w części zachodniej, znajduje się piwnica (po stronie zachodniej) i Sala Jałmużnika (po stronie wschodniej; już wcześniej omówiona). Nad piwnicą znajduje się czteronawowa Salle des Chevaliers o 26 m długości i 18 m szerokości, miejsce pracy mnichów, (nazwa Sala rycerska przypomina o tym, że opactwo było siedzibą utworzonego w r. 1469 zakonu rycerskiego św. Michała). Nad Salą Jałmużnika znajdowała się Salle des Hótes (35 m długości), w której przyjmowano królów i innych dostojnych gości. Na najwyższej, trzeciej kondygnacji mieszczą się Cloitre i Rśfec-toire, najwspanialsze sale Merveille. Refectoire (sala jadalna, refektarz) jest obszerną salą o 59 wysokich i wąskich oknach, dających nastrojowe oświetlenie wnętrza. Krużganek (Cloitre) jest uważany za klejnot Morveille. 227 kolumienek niesie cztery galerie zdobione finezyjnymi wielopostaciowymi rzeźbami (wśród nich są rzeźby portretowo, przedstawiające być może budowniczych krużganka).

CENTRUM POMPIDOU
Oficjalna nazwa Centrum brzmi Centrę National d'Art et de Culture (Narodowy Ośrodek Sztuki i Kultury). Zbudowany z inicjatywy prezydenta Geo-rge'a Pompidou w latach 1972-1977 przez architektów Rogersa, Piano i Fran-chiniego budynek, zwany też czasami Centrę Beaubourg, zmienił całkowicie dawną dzielnicę Beaubourg. Dla realizacji tej architektonicznie bezkompromisowej budowli zburzono pochodzącą jeszcze ze średniowiecza dzielnicę Paryża. Za to otrzymał Paryż nową atrakcję, która stała się ulubionym obiektem turystycznym.

Z niepowtarzalnej atmosfery tak dawniej znanej, osławionej dzielnicy wokół hal targowych, które Emil Zola nazwał „brzuchem Paryża", nie pozostało prawie nic. Nocą sklepikarze zaopatrywali się tu w produkty u hurtowników, a tragarze (i spragnieni swoistej egzotyki turyści) posilali się zawiesistą zupą cebulową w restauracji „Au pied du cochon" („Pod świńską nóżką"). Drobnomieszczanie paryscy zostali w trakcie bezkompromisowej sanacji lat sześćdziesiątych wyrzuceni na peryferie Paryża. Szklane centrum sztuki (166 m długości, 60 m szerokości, 42 m wysokości) oplecione białą stalową kratownicą, zawdzięcza swój niecodzienny wygląd przede wszystkim wyrzuconym na zewnątrz budynku jaskrawo pomalowanym instalacjom sanitarnym i wentylacyjnym. Od strony ulicy Beaubourg olbrzymie przewody wodociągowe, elektryczne, wentylacyjne, grzewcze itp. w kolorach czerwonym, niebieskim i zielonym wychodzą przed szklaną fasadę, a od strony wejścia ciągi ruchomych schodów w potężnych rurach ze szkła organicznego łączą poszczególne kondygnacje. Także konstrukcja nośna budynku wyniesiona jest przed płaszczyznę elewacji. Szkielet nośny pięciu kondygnacji składa się ze stalowych belek opartych na 84 głównych dźwigarach, każdy o ciężarze 73 tony.